ФИЗИКА-ТЕХНИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ

Факультетте кәсіби қызмет саласында жоғары бейімділікке ие, білім беру, өнеркәсіп және бизнес салаларында табысты жұмыс істеуге қабілетті жоғары білікті ғылыми-педагогикалық және инженерлік кадрларды даярлау жүзеге асырылады.

Қазіргі уақытта факультет бакалавриат, магистратура және PhD докторантураның 11 бағдарламасы бойынша дайындықты жүзеге асырады. Факультет құрамына 4 кафедра кіреді: Физика және нанотехнология, профессор Ж.С. Ақылбаев атындағы инженерлік жылу физикасы, Көлік және логистикалық жүйелер, Радиофизика және электроника. 6D060400 – Физика бағдарламасы бойынша философия докторы (PhD) ғылыми дәрежесін беру үшін диссертациялық кеңес жұмыс істейді. Факультет түлектері мектептерде, колледждерде, жоғары оқу орындарында сабақ береді, ғылыми-зерттеу қызметімен айналысады, ғылыми орталықтар мен зертханалардың қызметкерлері болып жұмыс істейді.

Факультеттің профессор-оқытушылар құрамы физиканың түрлі салаларында қолданбалы және іргелі зерттеулер жүргізеді. Көп деңгейлі білім беру бағдарламаларының портфелін жүзеге асыратын және ғылыми зерттеулерді белсенді дамытатын жетекші ресейлік және шетелдік университет мектептерінің танымал модельдері біздің факультет үшін бағдар болып табылады. Кафедра докторанттарының ғылыми әзірлемелерге қатысу, факультеттің ҒЗИ-дың бірегей жабдықтарын пайдалану мүмкіндігі бар.

Факультетте физиканы оқыту әдістемесі бойынша бейіндік зертханалар мен сыныптар, нанотехнологиялар зертханасы, SMART-кабинет, гетерогенді ортадағы импульсті құбылыстар физикасының және машина жасау өндірісінің мамандандырылған кабинеттері бар. Студенттер заманауи оқу залдарының, ғылыми кітапхананың қызметтерін пайдалана алады.

Даталар мен фактілер

Тарихы:

Физика факультеті 1963 жылы Қарағанды педагогикалық институтының физика-математика факультеті негізінде құрылды. 1966 жылға дейін факультет деканы Т.К. Кельтенев болды, 1966 жылдан 1969 жылға дейін – физика-математика ғылымдарының кандидаты, доцент В.Н. Нам, 1969 жылдан 1972 жылға дейін – физика-математика ғылымдарының кандидаты, доцент К.М. Арынгазин.

Физика бөлімінде физика кафедрасы (меңгерушісі. кафедра доценті В.П.Усик) және жалпы техникалық пәндер кафедрасы (меңгерушісі кейін педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Б.М. Вахольский); 6 зертхана болды.

Физика кафедрасында Ж.С. Ақылбаев, Б. Алешин, К.М. Арынғазин, А.Г.Виноградов, К.Т. Ермағанбетов, И.П. Жиленков, Г.К. Каратаева, Г.А.Квецле, Б.К. Кусаинова, Б.С. Какенов, В.Г. Иванчинова, М. Мадеев, B.Н.Ниханбаева және т.б., жалпы техникалық пәндер кафедрасында А.Ф.Лепешкин, В.Е. Клочко, А.А. Тим, О.В. Прусаков және т.б. жұмыс істеді.

Еліміздің жетекші жоғары оқу орындарының аспирантурасына физика кафедрасының үздік түлектері мен жас оқытушылары жіберілді, олар: 1965 жылы Ж.С. Ақылбаев, К.М. Арынғазин (Киров атындағы ҚазМУ, Алматы), 1967 жылы К.Т. Ермағанбетов (КСРО ҒА ЖФИ, Новосибирск қ.), Г.А. Кецле, Б.Алешин, М. Мадеев (М.В. Ломоносов атындағы ММУ, Мәскеу). Кафедра оқытушылары мен қызметкерлерінің қатарын 1965 ж. – К.З. Альжанов, С.Д.Дарибеков, В.Ю. Еськова, М. Абишев, Ю.А. Сойников, 1970 ж. – Ю.Н.Антипов, В.Е. Гладков, С.С. Контаев, В.В. Брюханов сияқты талантты түлектер толықтырды.

1972 жылы Педагогикалық институт негізінде Қарағанды университеті құрылды, сол кезде ол республиканың екінші университеті болды. Физика факультетінде бес кафедра жұмыс істеді, олардың меңгерушілері болып жас ғылым кандидаттары тағайындалды: жалпы физика (меңгеруші Л.Ф.Ильина), теориялық физика (меңгерушісі Ж.С. Ақылбаев), оптикалық зерттеу әдістері және талдау (меңгерушісі А.И. Перевертун), радиоэлектроника (меңгерушісі Л.А. Краусс), қатты дене физикасы (меңгерушісі, Т.А. Көкетаев).

Университеттің бірінші ректоры Е.А. Бөкетовтің ұсынысы бойынша К.М.Арынғазин ҚарМУ физика факультетінің алғашқы деканы болды (1972 жылдан 1974 жылға дейін). Жұмыс барысында К.М. Арынғазин теориялық физика кафедрасын, жалпы және теориялық физика кафедрасын басқарды, 10 жылдан астам БАФ деканы болды, 7 жыл ҚарМУ жанындағы БАИ ғылым жөніндегі проректоры қызметін атқарды.

Кейінгі жылдары факультетті Ж.С. Ақылбаев, А.И. Перевертун, Б.К.Құсайынова, Л.Ф. Ильина, Т.А. Кукетаев, А.Ж. Тұрмұхамбетов, К.С.Бақтыбеков, Н.Х. Ибраев, А.О. Саулебеков, Б.Р. Нүсіпбеков басқарды.

1980 жылдың басында факультетте жылу физикасы атты жаңа кафедра ашылды, оның құрамына 6 кафедра кірді.

Білім алушылар:

Қазіргі уақытта факультетте 1080 адам білім алуда, оның ішінде мемлекеттік білім грантының (50%), «Алтын белгі» төсбелгісінің иегерлері, шетел азаматтары бар.

Оқытушылар:

Бүгінде факультетте 7 ғылым докторы, профессорлар және 22 ғылым кандидаты, доцент жұмыс істейді. Олардың ішінде «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» республикалық атағының 20 иегері: С.Е. Сакипова – 2006; Н.Х. Ибраев – 2007, 2011; Т.А. Көкетай – 2008, 2017; Г.О. Тажигулова, А.А.Айкеева, Б.Р. Нусупбеков – 2010; Г.Қ. Әбілқасымова – 2014; А.М.Затынейко – 2015; К.Т. Ермаганбетов, А.К. Хасенов – 2016 ж.; А.К.Зейниденов, Э.К. Мусенова – 2017; Т.А. Көкетай, К.М. Шаймерденова – 2018; К.М. Маханов, Л.В. Чиркова, Ж.Т. Камбарова, А.К. Аймуханов, Д.Ж.Карабекова – 2019; Н.К. Танашева, Т.М. Сериков – 2020.

Жас ғалымдар жас ғалымдар стипендияларымен, ғылым саласындағы әкімдік пен ректорат сыйлықтарымен және гранттармен марапатталды.

Жұмысқа орналастыру:

Факультет түлектерінің жұмысқа орналасу көрсеткіші 85%-ды құрайды.

Академиялық ұтқырлық:

Факультет студенттері Томск политехникалық университетінде, Томск мемлекеттік басқару жүйелері және радиоэлектроника университетінде, Қарағанды техникалық университетінде және т.б. білім алуда.

Қос диплом бағдарламалары:

Факультет Ресейдің танымал университеттерімен бірлесіп магистрлерді дайындау туралы келісім-шарт жасасты.

15.04.06 «Мехатроника және робототехника» бағдарламасы (ТУСУР, Томск қ., Ресей) – 7М05309002 «Техникалық физика» (ҚарУ, Қарағанды қ., Қазақстан);

12.04.03 «Фотоника және оптоинформатика» бағдарламасы (НИЯУ МИФИ (Лазерлік және плазмалық технологиялар институты, Мәскеу қ., Ресей) – 7М07110801 «Нанотехнологиялар және наноматериалдар (қолдану салалары бойынша)» (ҚарУ, Қарағанды қ., Қазақстан);

2.04.03 «Фотоника және оптоинформатика» бағдарламасы (НИЯУ МИФИ (Лазерлік және плазмалық технологиялар институты, Мәскеу қ., Ресей) – 7М07109901 «Байланыс жүйелерінің электроникасы және телекоммуникациялық технологиялар» (ҚарУ, Қарағанды қ., Қазақстан).

Материалдық база:

Факультетте 46 оқу зертханасы, 12 компьютерлік сынып және мультимедиалық кабинеттер, 7 ғылыми зертхана, 4 дипломдық жобалау кабинеті, 5 ғылыми-зерттеу институты бар, олар:

- «Молекулалық нанофотоника» ғылыми-зерттеу институты;

- «Нанотехнология және функционалды наноматериалдар» ғылыми орталығы;

- «Ионды-плазмалық технологиялар және заманауи аспап жасау» ғылыми-зерттеу орталығы;

- «Баламалы энергетика» ғылыми-зерттеу орталығы;

- «Электронды микроскопия» факультетаралық зертханасы.

Факультеттің ғылыми басылымдары:

«Eurasian Physical Technical Journal» халықаралық ғылыми журналы Scopus Дүниежүзілік дерекқорына төрт бағыт бойынша енгізілген: Energy; Engineering; Materials Science; Physics and Astronomy. 2019 жылдың нәтижелері бойынша Cite Score 0.2 рейтингісін алды, ол энергетика бойынша ең жоғары 16% пайызды құрады.

«ҚарУ хабаршысы: «Физика» сериясы ҚР БҒМ БҒССҚК тізбесі және Thomson Reuters ғылымиметрикалық базасына кіреді.

Аккредиттеу және көшбасшылық:

Факультеттің бағдарламалары БСҚТҚА-да ұлттық аккредиттеуден өткен және Ұлттық рейтингте лайықты орындарға ие.

2020 ж. рейтинг бойынша: 6В01503 «Физика» – 1-орынды; 6В01504 «Физика-Информатика» – 1; 6В05304 «Физика» – 2; 6В05303 «Техникалық физика» – 2; 6в06201 «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» - 3; 6В07105 «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» – 2; 6В07102 «Аспап жасау» - 3; 6В07103 «Жылу энергетикасы» – 3; 6B11201 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» - 5; 6В11301 «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру» – 2; 7М01501101 «Физика» – 2; 7М05309002 «Техникалық физика» – 2; 7М07110401 «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» – 3; 7М07110001 «Сапаны бақылау және диагностика аспаптары мен әдістері» – 1; 7М07109801 «Жылу энергетикасы» – 4; 7М07110801 «Наноматериалдар және нанотехнологиялар» - 2; 7М11315101 «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» - 2-орынды иеленді.

2020 ж. «Атамекен» рейтингі: 5В011000 «Физика» - 6; 5В060400 «Физика» – 2; 5В071300 «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» – 3; 5В071700 «Жылу энергетикасы» – 5; 5В071900 «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» - 10; 5В090100 «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру» -17.

Серіктестер:

Гумбольд университеті (Германия)

Чех Республикасы Ғылым Академиясының Ядролық физика институты (Чехия)

Техникалық жылу физикасы институты (Украина)

Кемеров мемлекеттік университеті (Ресей)

М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті (Ресей)

Рязань мемлекеттік радиотехникалық университеті (Ресей)

Санкт-Петербург мемлекеттік политехникалық университеті (Ресей)

Техас технологиялық университеті (АҚШ)

Томск мемлекеттік басқару жүйелері және радиоэлектроника университеті (Ресей)

Томск мемлекеттік университеті (Ресей)

Тарту университеті (Эстония).

Факультет аймақтың кәсіпорындарымен ынтымақтасады: «Қазақстан» республикалық радиотелекорпорациясы» АҚ, «Қазтелерадио» АҚ Қарағанды филиалы, «Экоэксперт» ЖШС, «Аква-Рем» ЖШС, «Казстройпроект 2010» ЖШС, «KAZCENTRELECTROPROVOD» ЖШС, «Transtelecom» ЖШС, «Қамқор Локомотив» ЖШС, «Қазақтелеком» АҚ.

Бірлескен жобалар:

Факультет Украина ҰҒА Органикалық химия институтымен, М.В.Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетімен, Назарбаев Университетімен, Ж. Әбішев атындағы ХМИ-ымен бірлескен жобаларды жүзеге асырады.