кафедра меңгерушісі
химия ғылымдарының докторы
профессор
Телефон: +7 7212 34-19-40
Мұқанов көшесі, 41, №6 ғимарат
Facebook
Физикалық және аналитикалық химия кафедрасы химия, металлургия, мұнай-химия, фармацевтика салалары бойынша мамандар дайындайды; «Химия» және «Іргелі химия» екі білім беру бағдарламалары бойынша білім, ғылым және экологияға бағытталған және бакалавриат, магистратура және докторантурада үш деңгейде көптілді білім беру мүмкіндігін ұсынады.
Кафедра студенттері екі траектория бойынша оқуға мүмкіндік алады. Олар: «Физикалық-химиялық анализ» және «Физикалық және компьютерлік химия». Оқу бағдарламасында «Химиядағы есептеу нанотехнологиясы», «Кванттық механика және компьютерлік химия», «Химиялық материалдардың молекулалық дизайны», «Органикалық қосылыстардың конформациялық анализі» сияқты өзекті пәндер бар.
Кафедра түлектері аналитикалық, экологиялық, кедендік, санитарлық-эпидемиологиялық, сертификаттау қызметтерінің өндірістік зертханаларында; химиялық, мұнай-химия, экологиялық, металлургиялық, фармацевтикалық бейіндегі ғылыми ұйымдар (институттар, зертханалар); білім беру мекемелерінде және білім бөлімдерінде жұмыс істей алады.
Кафедраның ғылыми қызығушылықтары химияның келесідей өзекті мәселелерін оқумен байланысты: ЭПР спектроскопиясы және бос радикалдардың құрылымы мен реактивтілігі кванттық химиясы; бірінші өтпелі қатардағы мыс пен металдар кіші тобының халькогенидтерін физикалық-химиялық зерттеу; сұйық кристалды қосылыстарды кванттық химиялық зерттеу.
Кафедрада сервермен, жұмыс станцияларымен, химиялық қосылыстар мен реакцияларды компьютерлік модельдеуді жүзеге асыратын, кванттық химиялық есептеулерді жүзеге асыратын компьютерлік химия зертханасы бар.
Даталар мен фактілер
Тарихы:
Физикалық химия кафедрасы 1977 жылы ашылды, оның алғашқы меңгерушісі Қарағанды мемлекеттік университетінің тұңғыш ректоры, академик Е.А. Бөкетов болды. Кафедраның алғашқы құрамына химия факультетінің деканы Р.Г.Омарова және химия-металлургиялық институтынан университетке шақырылған Е.А Бөкетовтің шәкірттері: Н.Х.Уәлиханова, М.И.Жамбеков, Л.Г.Козорин, И.В.Егорова, С.Н.Новик, Ш.М.Каланова кірді. Біраз уақыттан соң Мәскеуде кандидаттық диссертациясын қорғағаннан кейін А.С.Масалимов, сонымен қатар Б.З.Нургалиев, Е.К.Жумадилов, Г.В.Макаров кафедрада жұмыс істей бастады.
80-жылдары физикалық химия кафедрасы негізінде «Халькогендер мен халькогенидтер химиясы және технологиясы» проблемалық зерттеу зертханасы, коллоидтық химия және экология кафедрасы (кафедра меңгерушісі проф. В.П.Журавлев), электрохимия кафедрасы (кафедра меңгерушісі проф. М.Ж.Журинов), Кеңес Одағындағы екінші кванттық химия кафедрасы (кафедра меңгерушісі проф. Б.Ф.Минаев) құрылды.
1995 жылы Қазақстанның жоғары оқу орындарының құрылымын оңтайландыру нәтижесінде х.ғ.д., профессор А.С.Масалимов басшылығымен физикалық және кванттық химия кафедралары қайтадан біріктірілді.
1997 жылы кванттық, физикалық және аналитикалық химия кафедралары біріктіріліп, физикалық және аналитикалық химия кафедрасы құрылды. Кафедрада жұмыс істеген кезде Б.Ф.Минаев, Г.В.Макаров, М.Ш.Шарипов, А.С.Масалимов, С.А.Безносюк, И.С.Иргибаева, Ш.К.Амерханова, С.Н.Никольскийлар өз докторлық диссертацияларын қорғады.
Қырықтан астам адам, оның ішінде кафедраның қазіргі оқытушылары: А.И.Халитова, Л.К.Абуляисова, С.Н.Никольский, И.А.Пустолайкина, М.С.Касымова, А.Ф.Курманова, К.Ж.Кутжанова кандидаттық диссертация қорғады. Диссертациялардың едәуір бөлігі ғылым мен білімнің ірі орталықтарында (М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті, А.Н. Несмеянов атындағы институт, Н.Д. Зелинский атындағы органикалық химия институты) қорғалғанын атап өткен жөн.
Кафедра құрылғаннан бергі оның басшылары: академиктер Е.А. Бөкетов, З.М.Молдахметов, профессор В.Г.Шкодин, М.З.Угорец, М.Ш.Шарипов, А.Д.Кагарлицкий. Қазіргі уақытта кафедраны химия ғылымдарының докторы, профессор С.Н.Никольский басқарады.
Білім алушылар:
Кафедраның бағдарламаларына деген сұранысты студенттер контингентінің соңғы 5 жылда 5 еседен аса өскендігі дәлелдейді. Алтай мемлекеттік университетінің (Ресей, Барнаул) 29 студенті академиялық ұтқырлық шеңберінде «Спектрлік анализ» (оқытушы профессор С.Н.Никольский) және «Физикалық-химиялық талдау әдістері» (профессор А.И.Халитова) пәндері бойынша оқыды.
Жұмыспен қамту:
Түлектердің жұмысқа орналасу деңгейі 100%-ды құрайды.
Оқытушылар:
Ғылыми дәрежесі бар кафедра оқытушыларының үлесі 90%-ды құрайды. Оқытушылар арасында республикалық «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» атағының 2 иегері (химия ғылымдарының докторы, профессор А.С.Масалимов және х.ғ.к., профессор Л.К.Абуляйисова), жастарға арналған мемлекеттік стипендия иегері, ғалымдар (х.ғ.к., доцент И.А.Пустолайкина), 3 жеңімпаз О.Ш. Курманалиев атындағы сыйлықтың иегері (химия ғылымдарының докторы, профессор С.Н.Никольский, химия ғылымдарының кандидаты, доцент И.А.Пустолайкина, химия ғылымдарының кандидаты, доцент А.Ф.Курманова), Д.Қонаев атындағы сыйлықтың жеңімпазы (х.ғ.к., доцент А.Ф.Курманова), 3-уі қала әкімінің Құрмет дипломының иегерлері (химия ғылымдарының докторы, профессор С.Н.Никольский, х.ғ.к., доцент И.А.Пустолайкина, х.ғ.к., доцент А.Ф.Курманова), 3-уі университет ректорының Құрмет грамотасының иегерлері (х.ғ.к., доцент И.А.Пустолайкина, х.ғ.к., доцент К.Ж.Кутжанова және х.ғ.к., доцент А.Ф.Курманова), ХҒС ХҒА академигі, химия ғылымдарының докторы, профессор А.С.Масалимов, ЭПР (ЭСР) - спектроскопия бойынша халықаралық қоғамдық ұйымның 2 мүшесі (химия ғылымдарының докторы, профессор А.С.Масалимов, химия ғылымдарының кандидаты, профессор С.Н.Никольский); Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университіне еңбегі сіңген қызметкерлер (химия ғылымдарының докторы, профессор А.С.Масалимов, химия ғылымдарының кандидаты, профессор А.И.Халитова және химия ғылымдарының докторы, профессор С.Н.Никольский) бар.
Білім беру бағдарламалары:
«Химия» және «Іргелі химия» білім беру бағдарламалары үш деңгейлі білім беру мүмкіндігін ұсынады: бакалавриат, магистратура және докторантура.
Диссертациялық кеңес:
Университетте 6D060600-Химия бағдарламасы бойынша мамандандырылған диссертациялық кеңес бар.
Көшбасшылық және аккредиттеу:
Кафедраның барлық бағдарламалары ұлттық аккредиттеуден өткен және БСҚТА, Atameken ұлттық рейтингтерінде лайықты орындарға ие. Осыған сәйкес 2020 жылы 6В060600-Химия білім беру бағдарламасы Қазақстан Республикасында 2-орын алды.
Серіктестер:
Алтай мемлекеттік университетімен (РФ); Б.Хмельницкий атындағы ұлттық университетпен (Украина, Черкасск); Норфолк мемлекеттік университетімен (АҚШ) халықаралық ынтымақтастық жүзеге асырылады.
Білім беру бағдарламалары:
6В05301 «Химия»: бакалавриат. Бағдарлама химияның жаратылыстану негіздерін оқумен байланысты. Оқыту барысында студент ғылыми зерттеулер мен бағдарламаларды жоспарлауды және ұйымдастыруды үйренеді; экономика мен өнеркәсіптің химиялық секторларындағы өндірістік және технологиялық процестерді ұйымдастырады. Білім беру бағдарламасының ерекшелігі - көптілділік. Студенттер пәндерді үш тілде: орыс, қазақ және ағылшын тілдерінде оқуға мүмкіндік алады. Түлектер жаратылыстану ғылымдары бойынша бакалавр дәрежесін алады және ғылыми-өндірістік зертханаларда, аналитикалық, экологиялық, кедендік, санитарлық-эпидемиологиялық, сертификаттау қызметтерінде; химиялық, мұнай-химия, экологиялық, металлургиялық, фармацевтикалық бейіндегі ғылыми ұйымдарда (институттар, зертханалар); оқу орындарында жұмыс істей алады.
7M05308901 «Химия»: магистратура. Білім беру бағдарламасының мақсаты - химия саласындағы жоғары білікті, химия пәнін терең білетін және химияның негізгі классикалық заңдары бойынша алған білімдерін анық және жеңіл түрде ұсына алатын; ғылыми-зерттеу қызметіндегі қолданбалы және инновациялық мәселелерді шешу үшін теориялық химия саласындағы заманауи білімді қолдана алатын мамандарды даярлау; Түлектер ғылыми зерттеулер жүргізе алады және химияның жалпы құрылымы мен оның әртүрлі бөлімдері мен бағыттарының тығыз логикалық байланысы туралы түсінігін көрсете алады, ғылыми ақпараттарды жинауға және түсіндіруге қабілетті зертханалық зерттеу технологиясын игереді. Түлектер сондай-ақ жаратылыстану ғылымдары магистрі дәрежесін алады және университетте сабақ бере алады, ғылыми-зерттеу қызметімен айналысады, ғылыми көмекші ретінде жұмыс істейді; инженерлер; лаборанттар; химия, металлургия, мұнай-химия, фармацевтика салаларындағы құрылымдық бөлімшенің әдіскерлері бола алады; білім мен ғылым саласында жұмыс істейді.
8D05301 «Химия»: докторантура. Бағдарламаның бірегейлігі түлектердің ғылыми-педагогикалық және практикалық дайындығының ықпалдастығынан көрінеді, бұл химия саласында дербес ғылыми-зерттеу және оқытушылық қызметке қабілетті, білікті жұмыс үшін білім мен дағдыға ие, әмбебап маман қалыптастыруға мүмкіндік береді. Білім беру, химия өнеркәсібі саласындағы мемлекеттік органдарда; ғылыми-зерттеу институттарында; мұнай-химия, газ және көмір өндірісінің орталық зауыттық зертханаларында; бақылау-талдау қызметінде; стандарттау және сертификаттау орталықтарында; табиғи ресурстар және қоршаған ортаны қорғау органдарында қызмет жасай алады. Түлектер философия докторы (PhD) дәрежесін алады және университетте сабақ бере алады, ғылыми-зерттеу қызметімен айналысады, зертхана меңгерушілері, өндіріс меңгерушілері, бас зерттеушілер ретінде жұмыс істейді; жетекші зерттеушілер; аға ғылыми қызметкерлер бола алады.
6В05302 «Іргелі химия»: бакалавриат. Бағдарлама химияның іргелі негіздерін терең зерттеумен байланысты. Оқыту барысында студент химиялық эксперименттер жүргізу, жұмыс барысында алынған мәліметтерді талдау, өңдеу және жүйелеу тәсілдерін үйренеді; ғылыми-техникалық ақпаратпен жұмыс жасайды. Білім беру бағдарламасының ерекшелігі - көптілділік. Студенттер пәндерді 3 тілде: орыс, қазақ және ағылшын тілдерінде оқуға мүмкіндік алады. Түлектер 6В05302 - «Іргелі химия» білім беру бағдарламасы бойынша жаратылыстану ғылымдары бойынша бакалавр дәрежесін алады және химиялық бейіндегі ғылыми ұйымдарда лаборант болып жұмыс істей алады; орта жалпы және мамандандырылған мектептерде, колледждерде, лицейлерде, гимназияларда химия мұғалімдері болып жұмыс істейді.
