2023 жылдың шілде айында Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитетінің «Орта ғасырдағы Сарыарқа көшпелі халқының мәдениеті (жерлеу және ғұрыптық кешендердің материалдары бойынша)» ғылыми-зерттеу жобасын жүзеге асыру аясында тарихшы ғалымдар А.И. Кукушкин, Е.А. Дмитриев, А.Б. Мәкен, С.Б. Иксанов, О.С. Шохатаевтың қатысуымен Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің экспедициясы Қайнар ауылынан (Қарағанды облысы, Нұра ауданы) 12 шақырым жердегі дамыған ортағасыр кезеңіне (XIII–XIV ғғ.) жататын ескерткіштерге археологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді.
Сарыарқа даласына тән, сыртқы жағынан қарапайым 3 құрылысты қамтыған топырақ үйінділері кездесетін жерде қазба жұмыстарын жүргізу барысында шикі кірпіштен жасалған қорған астындағы қоршаулар анықталды. Кірпіштің шикізатын илеу нысандарға тікелей жақын жерде, арнайы дайындалған шұңқырларда жүргізілді.
Үш нысанның екеуінде 4х5 м өлшемді төртбұрышты қоршаулар болды, қабырғалары солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай шамалы ауытқуларымен бағытталған. Сәулеттік жоспарда ең үлкен қызығушылық танытқан үшінші құрылыс, ол жоспарда дөңгелектелген пішінде және қабырғалардың ені метр болған кезде диаметрі 7 м-ге дейін жетеді.
Қоршаудың негізі сыртқы шеңбері бойында бірнеше қатар тастармен нығайтылған. Қабырғаның батыс бөлігінде одан төмен түсетін баспалдақтың өзіндік имитациясы көрсетілген арнайы өтетін кеңістік ұйымдастырылған. Нысанның ішкі кеңістігінде төрт мүкәммалсыз жерлеу орындары жасалған. Құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін бүкіл құрылым обалы топырақ үйіндісімен жабылған.
Алда алынған материалдарды камералдық өңдеу және абсолюттік жасын анықтап, белгілеуге, жерленгендердің графикалық келбетін қайта құруға бағытталған жаратылыстану-ғылыми сараптама жүргізу жұмыстары жоспарланған, алайда, қазірдің өзінде зерттелген нысандардың Алтын Орда кезеңіне (XIII-XIV ғғ.) жататыны туралы сенімді түрде айтуға болады.
Осы аталмыш тарихи кезеңді археологиялық әдіс-тәсілдермен зерттеу жазбаша дәлелдемелердің аздығына байланысты Орталық Қазақстан өңірі үшін үлкен маңызға ие, мәдениеттің көп қырлы аспектілерін, атап айтқанда, жерлеу дәстүрлерін өзгертуге байланысты аспектілерді зерттеуді алға тартады.
